اسناد حمل‌و‌نقل بین‌المللی

اسناد حمل نشان‌دهنده مالکیت کالا بوده و ازنظر فروشنده و خریدار دارای اهمیت بسیاری است  این اسناد در فرآیند تجارت بین‌الملل شامل مواردی است که درواقع سند موجودیت کالای خریداری‌شده است. این اسناد بنا به شرایط و نوع کالا متغیر است و شما با شناخت اصولی اسناد حمل می‌توانید مسئولیت کالای خود را پس از خرید تا زمان دریافت به متصدی حمل بسپارید.

اسناد حمل

مدارک حمل شامل سیاهه فروش، لیست بسته‌بندی، بارنامه (راه نامه)، گواهی مبدأ و گواهی بازرسی می‌باشد ولی برحسب نوع کالا ممکن است مدارک دیگری از قبیل گواهی آنالیز برای محصولات شیمیایی و گواهی بهداشت برای محصولات بهداشتی نیز به آن اضافه شود.

مهمترین اسناد حمل عبارت‌اند از:

۱. سیاهه فروش (Invoice)

سیاهه فروش یا فاکتور مدرکی است که توسط فروشنده تهیه‌شده و معمولاً دارای اطلاعات ذیل می‌باشد:

۱-۱ نام و نشانی خریدار و فروشنده

۱-۲ مشخصات کالا

۱-۳ قیمت کالا

۱-۴ ترم تحویل

۱-۵ زمان تحویل

۱-۶ شرایط پرداخت

۱-۷ مکان تحویل

۱-۸ تعرفه کالا

۲. بارنامه

بارنامه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مدارک حمل بوده و ازلحاظ حقوقی دارای سه ویژگی است:

۲-۱ دال بر انعقاد قرارداد حمل می‌باشد.

۲-۲ دال بر بارگیری کالا به روی وسیله نقلیه است.

۲-۳ سند مالکیت محسوب شده و قابل‌انتقال است.

تفاوت بارنامه و راه نامه در ویژگی سه بوده به عبارتی راه نامه مانند بارنامه سند مالکیت نیست و قابلیت انتقال ندارد.

محتویات بارنامه

در حمل‌ونقل بین‌المللی از نظر شیوه حمل شامل: بارنامه‌های هوایی، دریایی، زمینی، ریلی و بارنامه حمل ترکیبی که هرکدام دارای محتوای خاصی می‌باشند. موارد مشترک در این بارنامه‌ها شامل موارد ذیل می‌باشد:

۱. نام و نشانی گیرنده

۲. نام و نشانی فرستنده

۳. مبدأ حمل

۴. مقصد کالا

۵. مشخصات کالا

۶. تعداد بسته‌ها

۷. وزن بسته‌ها

۸. حجم بسته‌ها

بارنامه

بارنامه به‌عنوان اصلی‌ترین سند حمل مطرح می‌شود. بارنامه توسط یک بار فرابر یا عرضه‌کننده خدمات لجستیکی و یا نماینده او صادر می‌شود و اصولاً سندی است که مبین قرارداد حمل است و از لحاظ مالکیت کالا به دو دسته قابل معامله و غیرقابل معامله تقسیم می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم بارنامه این است که در سه نسخه اصلی صادر و امضا شود.

عمده‌ترین اسناد حمل فیاتا

فورواردر همان متصدی حمل است که به‌عنوان واسطه بین صاحب کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل صاحب وسایل حمل ایفای نقش میکند. فورواردرها در سال ۱۹۲۶ در اتریش اقدام به تشکیل فدراسیون بین‌المللی فورواردرها به نام "فیاتا" کردند و تاکنون از آن تبعیت می‌کنند. اسناد حمل FIATA عبارتند از:

۱. گواهی رسید فیاتا (Fiata Forwarder’s Certificate of Receipt)

۲. گواهی حمل فیاتا (Fiata Forwarder’s Certificate of Transport)

۳. بارنامه فیاتا (Fiata Multimidul Transport B/L)

۴. رسید انبار فیاتا (Fiata Warehouse Receipt)

۵. لیست بسته‌بندی (عدل بندی) (Packing List)

۶. گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

۷. گواهی بازرسی (Certificate of Inspection)