حقوق، وظایف و مسئولیت‌های فرستنده، گیرنده و متصدی حمل طبق شرایط پشت بارنامه تعیین میشود و این موارد تا آنجایی حائز اهمیت است که در مواقعی که بار دچار خسارت و هر اتفاقی خارج از رویه آن را تحت پوشش قرار میدهد.اینجا به ترجمه قسمتی از موارد مندرج در پشت بارنامه فیاتا پرداخته میشود و در پست بعدی مابقی آن را شرح می‌دهیم.
۱. کاربرد
باوجود عنوان چندوجهی، این بارنامه در موارد حمل به یک شیوه واحد نیز کاربرد دارد.
۲. صدوربارنامه
2-1. با صدور این سند، متصدی حمل:
- متعهد میگردد که شخصا "و یا تحت نام او" ترتیب حمل از محل در اختیار گرفتن کالا (محل دریافت مندرج در بارنامه، داده شود.
- طبق شرایط مندرج در این متن قبول مسئولیت مینماید.
2-2. طبق شرایط بارنامه، بارفرابر نسبت به فعل و ترک فعل مستخدمین یا نمایندگان خود که در حیطه وظایف محوله انجام‌وظیفه می‌کنند و با هر شخص دیگری که از خدمات آنها برای اجرای قرارداد حمل، که این بارنامه مؤید آن است استفاده نماید، مسئول میباشد، بهمان نحو که فعل یا ترک فعل از خود وی سرزده باشد.
۳. قابل معامله بودن بارنامه
3-1. این بارنامه قابل معامله است مگر آنکه عبارت "غیرقابل معامله" در روی آن درج شده باشد. این بارنامه نشان دهنده مالکیت کالاست و دارنده آن با ظهر نویسی آن حق دارد که کالای موضوع بارنامه را دریافت یا به شخص دیگری واگذار نماید.
3-2. اطلاعات مندرج در بارنامه دلیلی ست بر در اختیار گرفتن کالای موضوع مگر آنکه خلاف آن با عباراتی چون "با توزین، بارگیری و شمارش فرستنده"، یا "کانتینر توسط فرستنده پر شده است" و یا عبارت مشابه آن در متن بارنامه قید و یا چاپ شده باشد.
بهرحال دلایل مغایر در موقعیتی که بارنامه به گیرنده، که بر مندرجات بارنامه اعتماد و عمل نموده است، واگذار شده باشد مورد قبول نیست.
۴. کالای خطرناک
4-1. بازرگان، وفق قوانین مللی و یا معاهدات بین المللی ناظر بر کالاهایی که ماهیت خطرناک دارند، بایستی در هر حال بارفرابر را بصورت کتبی از ماهیت دقیق خطر، قبل از آنکه بارفرابر مبادرت به دریافت آن نموده باشد، مطلع نماید و او را از اقدامات احتیاطی که باید انجام شود مطلع سازد.
4-2. هرگاه بازرگان چنین اطلاعاتی را دراختیار خریدار نگذارد و یا بارفرابر از خطرناک بودن کالا و اقدامات لازم مربوط به آن مطلع نباشد، در هرزمانی که ممکن است برای جان و مال افراد ایجاد خطر کند، برحسب مورد میتواند در هر جا که بازم باشد آن را تخلیه کند بدون آن که ملزم به پرداخت غرامت باشد. بازرگان موظف است هرگونه ضرر و زیان، خسارت وارده، تعهدات یا هزینه‌های متعلقه ناشی از در اختیار گرفتن کالای مزبور، حمل و یا انجام هرگونه خدمت ملزم با آن را جبران نماید.
4-3. به همین شکل هر کالای خطرناکی میتواند هرجا که لازم باشد امحاء و یا خنثی گردد. اگر چنین خطری ناشی از عمل بارفرابر نباشد مسئولیتی متوجه او نخواهد بود و جبران ضرر و زیان، خسارت و تعهدات و هزینه های ناشی از آن به عهده بازرگان است.
۵. شرح کالا، بسته‌بندی و بررسی توسط فرستنده
فرستنده بایستی صحت مشخصات مربوط به ماهیت کلی، علائم، شماره، وزن، حجم، مقدار و حسب مورد، خصلت خطرات کالائی را که خود و یا شخصی از طرف او جهت درج در بارنامه در اختیار بارفرابر قرار میدهد برای بارفرابر تضمین نماید. فرستنده نسبت به شرکت حمل مسئول جبران هر نوع ضرر و زیان، خسارت و هزینه‌ای است که به علت عدم صحت و دقت این مشخصات بروز نماید.هرگاه بسته بندی کالا و یا بارگیری و بارچینی آن در داخل کانتینر یا لوازم مشابه حمل توسط بازرگان یا از طرف وی، غیر از بارفرابر، به طور ناقص و نامطلوب انجام پذیرفته و یا بارگنج یا لوازم مشابه حمل که توسط بازرگان تأمین شده ناقص و نامناسب باشد و یا در صورت تعبیه آنها توسط بارفرابر نقص و یا نامناسب بودن آنها برای بازرگان به‌سادگی مشهود و قابل‌تشخیص بوده باشد، بارفرابر مسئولیتی بابت فقدان، خسارت و هزینه‌های ناشی از آن نداشته و بازرگان بایستی ضرر و زیان و خسارت حاصله را برای بارفرابر جبران نماید.
۶. مسئولیت
6-1. مسئولیت بارفرابر طبق این شرایط شامل فاصله زمانی بین دریافت کالا تا تحویل آن میباشد.
6-2. بارفرابر بابت فقدان و خسارت وارده به کالا و نیز تاخیر در تحویل، درصورتی‌که وقایع منجر به فقدان و خسارت و با تأخیر در تحویل در مدتی که کالا طبق بند ۲ الف در اختیار وی بوده رخ دهد، مسئول است، مگر آنکه بارفرابر ثابت کند که از جانب او یا مستخدمین و یا نمایندگان و یا اشخاصی که در بند ۲-۲ اشاره شد قصوری یا خطایی که سبب فقدان یا خسارت و یا تأخیر شده انجام نگرفته است. معهذا بارفرابر از بابت ضرر و زیان ناشی از تأخیر در تحویل در صورتی مسئول است که فرستنده برای خود نفعی را بابت تحویل بموقع کالا اظهار و در بارنامه درج نموده و توسط بارفرابر پذیرفته‌شده باشد.
۶-۳. زمان ورود به مقصد توسط بارفرابر تضمین نمی‌شود. معهذا تأخیر در تحویل وقتی مصداق می‌یابد که کالا در مهلت مشخص توافق شده و در صورت فقدان چنین مهلتی در مدتی که با درنظر گرفتن اوضاع‌واحوال، می‌توان از یک بارفرابر ساعی و مواظب توقع داشت، به مقصد نرسیده باشد.
6-4. هرگاه کالا در ظرف مدت 90 روز از تاریخی که در بند 6-3 گفته شد تحویل نشده باشد، مدعی(ذینفع کالا) میتواند آنرا مفقود شده تلقی نماید.
6-5. وقتی که بارفرابر اثبات نماید که با در نظر گرفتن شرایط، یک یا چند عامل از عوامل مندرج در ردیف‌های الف تا ه ذیل همین بند در فقدان با خسارت کالا ذیمدخل بوده است، فرض بر صحت مدعای بارفرابر خواهد بود، معهذا مدعی همواره حق دارد ثابت نماید که درواقع فقدان با خسارت وارده بارفرابر خواهد بود، معهذا مدعی همواره حق دارد ثابت نماید که درواقع فقدان یا خسارت وارده جزاً با کلاً ناشی از این عوامل نبوده است.
الف- فعل یا ترک فعل بازرگان و یا هر شخص سوای بارفرابر که از جانب بازرگان عمل نموده و یا بارفرابر کالا را از او دریافت نموده است.
ب- نقص و نارسایی در شرایط بسته‌بندی، علائم، شماره
ج- جابجایی، بارگیری، بارچینی یا تخلیه کالا که توسط بازرگان وی انجام‌گرفته باشد
د- عیب ذاتی کالا
ه- اعتصاب، تعطیل و توقف و یا امتناع از کار
۶-۶. برائت در حمل دریایی یا رودخانه‌ای:
باوجود بندهای ۲-۶ و ۳-۶ و ۴ -۶ بارفرابر بابت فقدان و یا خسارت یا تأخیر در تحویل در ارتباط با کالایی که از طریق دریا یا آبراه‌های داخلی حمل میشود و این فقدان یا خسارت در مدت چنین حملی و به علل زیر رخ‌داده باشد از مسئولیت مبراست:
الف - فعل، ترک فعل و قصور ناخدا، ملوان، افسر راهنما یا خدمه حمل‌کننده بهنگام دریانوردی و یا در اداره کشتی
ب - آتش سوزی، مگر آنکه منبعث از قصور قطعی یا نیت حمل‌کننده بوده باشد، معهذا هرگاه فقدان با خسارت از عدم قابلیت دریایی کشتی ناشی شده باشد، بارفرابر همیشه حق دارد اثبات نماید که در آغاز سفر نهایت سعی خود را جهت قابلیت دریایی کشتی مبذول داشته باشد.
۷. شرایط حاکم
7-1. این شرایط تنها در صورتی نافذ است که با مفاد معاهدات بین‌المللی و قوانین ملی ناظر بر قرارداد حمل، که این بارنامه مؤید آن است، مغایر نباشد.
۷-۲. مقررات لاهه به‌نحوی‌که در " معاهده بین‌المللی برای یکسان‌سازی برخی مقررات مربوط به بارنامه فیاتا مصوب ۲۵ اوت ۱۹۲۴ در بروکسل"، یا مقررات لاهه-ویزبی مندرج در "پروتکل مورخ ۲۳ فوریه ۱۹۶۸ بروکسل" آمده است، در کشورهایی که این مقررات به‌عنوان کشور مبدأ حمل جاری و نافذند بر تمامی حمل‌های دریایی و همین‌طور حمل از طریق آبراه‌های داخلی حاکم میباشد، اعم از اینکه کالا روی عرشه و یا زیر عرشه حمل شود.
۷-۳. قانون ایالت متحده آمریکا در باب حمل کالا از طریق (COGSA) در حمل دریایی کالا اعم از اینکه روی عرشه و یا زیر عرشه باشد، در صورت تسری قهری به این بارنامه FBL، الزام به تسری، کاربرد داشته یا میتواند با قید مراتب درروی این بارنامهFBL، فقط در مورد کالای روی عرشه مصداق پیدا کند.
۸. محدودیت تعهدات بارفرابر
8-1. ارزیابی جبران فقدان یا خسارت دیدگی کالا با توجه به ارزش کالا در مکان و زمان تحویل به گیرنده انجام خواهد گرفت و یا در مکان و زمانی که طبق بارنامه کالا باید تحویل میگردید.
8-2. ارزش کالا بر اساس قیمت جاری بورس کالا و در صورت فقدان چنین قیمتی برحسب قیمت روز بازار و در غیر این صورت طبق ارزش کالایی با همان نام و کیفیت تعیین میگردد.
۸-۳. به تبعیت از کلیه مواد ۴ – ۸ و ۹ – ۸ مسئولیت بارفرابر تحت هیچ شرایطی از 666/67 اس.دی. آر در ازا هر بسته و یا ۲ اس.دی. آر برای هر کیلوگرم از وزن ناخالص کالای مفقودشده یا خسارت‌دیده هرکدام که بیشتر باشد، فراتر نمی‌رود، مگر آنکه ماهیت و ارزش کالا را فرستنده اظهار و بارفرابر قبل از تحویل گرفتن کالا پذیرفته و در بارنامه قید یا کرایه برحسب ارزش دریافت شده باشد که در این حالت ارزش اظهارشده کالا ملاک خواهد بود.
۸-۴. وقتی که یک کانتینر، پالت یا سایر لوازم حملونقل با بیش از یک بسته پرشده باشد، آن بسته‌ها یا واحدها که در بارگنج یا لوازم حملونقل بارگیری و تعداد آن در بارنامه درج‌شده است به‌عنوان بسته یا واحد حمل شده تلقی خواهد شد. مگر آنکه همان‌طور که گفته شد این لوازم حملونقل خود یک بسته با واحد محسوب میشود.
۸-۵. علیرغم مفاد مذکور در فوق، هرگاه حملونقل چندوجهی طبق قرارداد منعقد شامل حمل دریایی نباشد، مسئولیت بارفرابر به مبلغی حداکثر معادل ۳۳/۸ اس.دی. آر برای هر کیلو گرم از کالای مفقوده یا خسارت‌دیده محدود خواهد شد.
۸-۶. الف- وقتی‌که فقدان یا خسارت کالا در طی مرحله مشخصی از حمل چندوجهی، که برای آن کنوانسیون یا قانون آمره حد دیگری از مسئولیت را تعیین کرده است، روی‌داده باشد و به‌شرط آنکه برای این مرحله از حمل، قرارداد جداگانه‌ای وجود داشته باشد، در این صورت مسئولیت بارفرابر برحسب مفاد آن کنوانسیون یا قانون حاکم تعیین میگردد.
ب- درصورتی‌که ماهیت و ارزش کالا توسط بازرگان اظهارنشده و در بارنامه FBL درج نشده باشد و یا کرایه برحسب ارزش پرداخت‌نشده باشد، مسئولیت بارفرابر در صورت کاربرد قانون آمریکایی حمل دریایی آر ۵۰۰ دلار آمریکایی درازای هر بسته و در مورد کالای غیر بسته‌ای برای واحد متعارف بار بیشتر نخواهد بود.
۸-۷. در مواردی که بارفرابر بابت ضرر و زیان ناشی از تأخیر در تحویل و یا هرگونه خسارت سوای فقدان و خسارت کالا مسئول شناخته شود، تعهدات او از دوبرابر کرایه حمل مندرج در قرارداد حمل چندوجهی به‌موجب این بارنامه FBL تجاوز نخواهد کرد.
۸-۸. مجموع تعهدات بارفرابر از حد تعهدات ناظر بر تلف کلی کالا تجاوز نخواهد نمود.
۸-۹. در صورتی که ثابت شود بروز فقدان خسارت و با تأخیر در تحویل ناشی از عمل و غفلت شخصی و به‌قصد ایجاد فقدان، خسارت و تأخیر بوده است بارفرابر حق برخورداری از محدودیت تعهدات یادشده را ندارد.
برای دانلود صفحه پشت بارنامه فیاتا اینجا کلیک کنید.
دیدگاه‌های کاربران