مسئولیت بیمه کردن کالا با صاحب کالاست، هرچند او می‌تواند از طرف خود نماینده‌ای تعیین کند و این کار را به او محول نماید. هرشخص دیگری که به‌صورت بالقوه مالک کالا باشد نیز این اختیار را دارد ولی به‌هرحال به هنگام بروز واقعه و مطرح‌شدن خسارت شخص ذینفع باید بتواند مراتب ذینفع بودن خود را اثبات نماید.
در معامله کالا، مالکیت از فروشنده به خریدار می‌رسد و قرارداد فروش است که مسئولیت‌های طرفین را مشخص می‌سازد و این مسئولیت‌ها و نحوه تعیین آن‌ها معمولاً طبق شرایط Incoterms معلوم می‌گردد.
در هر معامله‌ای هم خریدار و هم فروشنده بایستی به مسئولیت‌های خود بر اساس قرارداد منعقده واقف باشند و توجه داشته باشند که این مسئولیت از چه مقطع زمانی در جریان انتقال کالا از فروشنده به خریدار منتقل میشود.
خریداری که کالایی را با شرط FOB خریداری کرده‌است یا فروشنده‌ای که با شرط CIF فروخته‌است می‌داند که مسئولیت تأمین بیمه با اوست. نوع بیمه‌ای را که نیاز او را معلوم می‌کند می‌داند و یا با مشاوره با متخصص امر از آن مطلع میشود. به همین علت وقوف بر انواع بیمه و دایر شمول آن‌ها برای هریک از طرفین ضروری است. به‌عنوان مثال خریدار کالایی را با شرط CIF می‌خرد احتمالاً نمی‌داند که فروشنده چه نوع بیمه‌ای را برای او منظور و تأمین کرده است و احتمال دارد در صورت کم‌توجهی چنانچه خسارتی بر کالا وارد آمده باشد متوجه شود که بیمه تأمین‌شده ضرر و زیان او را جبران نمی‌کند. متقابلاً فروشنده‌ای که کالایی را با شرط EXW می‌فروشد ممکن است خوشحال باشد که با خروج کالا از کارخانه یا انبارش دیگر مشکلی نخواهد داشت. اما اگر فروش با پرداخت مهلت‌دار انجام‌شده باشد و خریدار به هر دلیل از قبول کالا امتناع کند، چه خواهد شد؟
به طور مثال:
فرض کنید کالایی طبق قرارداد با شرط تحویل در مقصد نهایی مثلاً تهران فروخته و بیمه‌شده و فروشنده مثلاً در بانکوک کالای خاص را که ۵۰٫۰۰۰ دلار ارزش دارد با یک ضریب ۱۵ درصد اضافی (به‌عنوان حاشیه منافع خریدار) جمعاً به مبلغ ۵۷٫۵۰۰ دلار بیمه کرده باشد. حال اگر پس از ورود کالا به بندرعباس و ترخیص از گمرک – با پرداخت معادل ۳۰٫۰۰۰ دلار برای خرید خرج برداشته باشد در یک حادثه و بهنگام حمل از بندرعباس به تهران کلاً از بین برود بیمه‌گر فقط ۵۷٫۵۰۰ دلار را خواهد پرداخت و بقیه آن از کیسه خریدار یا بیمه‌گذار خواهد رفت!
بنابر آنچه گفته شد توصیه میشود که صاحبان کالا صرف نظر از اینکه براساس قرارداد فروش مسئولیت بیمه برعهده آن‌ها هست یا خیر، همواره با درنظرگرفتن تمامی مخاطرات احتمالی بیمه‌ای مناسب و ترجیحا از کلاز بیمه ای A با شمول خطرات اضافی احتمالی استفاده نمایند، مگر اینکه به لحاظ نوع و ارزش کالا بیمه‌ای دیگر با نوع و شرایطی سبک تر به شکل مناسبی تمامی خطرات احتمالی را پوشش دهد. باید توجه داشت که حق بیمه کلاز A به خودی خود خطرات غیرعادی چون جنگ، اعتصاب، بلوا و اغتشاش ... را پوشش نمی‌دهند و مستلزم تأمین بیمه (شرایط اختصاصی) هستند. بنابراین باید دقت نمود که موارد خطر و مخاطرات موردنظر به‌صراحت و به‌دور از هرگونه ابهام در متن بیمه‌نامه قید گردد.
دیدگاه‌های کاربران