زمانی که محموله به مقصد میرسد، صاحب کالا برای دریافت مدارک مربوط به محموله، میبایست تشریفات خاصی را انجام دهد که این تشریفات برای انواع مختلف شیوه های حمل متفاوت است. بعضا دیده شده که صاحبین کالا بعلت عدم آشنایی با این فرآیندها و تشریفات، در زمان دریافت مدارک مربوط به محموله از متصدی حمل، دچار مشکلاتی میشوند و زمان زیادی را از دست میدهند. در این مطلب به توضیح نکات و ضروریات متداول برای دریافت مدارک محموله از متصدیان حمل خواهیم پرداخت.
قبل از شروع اصل مطلب، بهتر است برخی مفاهیم و اسنادی که در این فرآیند کاربرد دارند را بشناسیم.
قبض انبار:
سندی است که در زمان تحویل محموله توسط حمل کننده به انبار و اماکن گمرکی صادر میشود و گواهی میکند که محموله منطبق با اطلاعات مندرج در اظهارنامه یا بارنامه تحویل گرفته شده است.
ترخیصیه:
سندی است که توسط متصدیان حمل صادر میشود و طی آن به گمرک اعلام میکند که صاحب کالا یا نماینده قانونی ایشان میتوانند تشریفات گمرکی مربوط به کالاها را انجام دهند.
در مورد ترخیصیه باید گفت که این سند و هزینه‌ای که برای صدور آن دریافت میشود، هیچ ربطی به فرآیندترخیص کالا ندارد.
EPL
این اصطلاح که مخفف Electronic Packing List میباشد، در واقع اشاره به سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی دارد که در آن امور مربوط به تحویل کالا از حمل کننده به صاحب کالا و همینطور فرآیند ترخیص کالا بصورت مجازی انجام میشود.
انواع روشهای تحویل گرفتن اسناد محموله از متصدی حمل
دریافت مدارک محمولات دریایی
در مورد محمولات دریایی، به دو صورت عمده این تشریفات انجام میشوند. اگر محموله دریایی بصورت فله و غیر کانتینری باشد، صاحب کالا پس از رسیدن محموله و دریافت اعلامیه ورود از متصدی حمل، صرفا با پرداخت هزینه های ترخیصیه طبق تعرفه‌های مشخص و همینطور طبق دستورالعمل مربوط به ارائه بارنامه، اقدام به دریافت ترخیصیه و قبض انبار از متصدی حمل میکنند.
ولی در مورد محمولات کانتینری، شرایط تفاوت دارد. چرا که حمل کننده کانتینرهای خود را بعنوان ظرف حمل بار در اختیار صاحب کالا قرار داده است و پس از رسیدن محموله، صاحب کالا میبایست که تضامین نقدی و غیر نقدی برای حق توقف و خسارت کانتینر، به حمل کننده ارائه دهد. این تضامین و وجوه نقدی همگی بر اساس بخشنامه و تعرفه مشخص شده از مراجع ذیربط میباشد. بنابراین صاحب کالا پس از دریافت اعلامیه ورود از متصدی حمل، اقدام به تهیه تضامین لازم و همینطور پرداخت هزینه های ترخیصیه میکند و بسته به دستورالعمل مربوطه در خصوص ارائه بارنامه، مدارک مربوط به محموله را دریافت میکند.
این مدارک شامل یک نسخه قبض انبار، یک نسخه ترخیصیه، اصل یا کپی برابر اصل بارنامه ها ( بارنامه فورواردری و بارنامه خط کشتیرانی ) ، پروانه ورود موقت و شناسنامه کانتینر (برای محمولات کانتینری) میباشد.
دریافت مدارک محمولات زمینی
محمولات زمینی، فقط با یک ست بارنامه حمل میشوند و عموما اصل بارنامه توسط حمل کننده یا فروشنده برای گیرنده کالا ارسال میشوند. پس از رسیدن محموله به مقصد، صاحب کالا با دریافت اعلامیه ورود از حمل کننده، فقط با پرداخت هزینه هایی که طبق تعرفه های مصوب اعلام شده است، اقدام به دریافت بارنامه و قبض انبار از حمل کننده میکند. در حملهای زمینی سند ترخیصیه وجود ندارد و صرفا قبض انبار و بارنامه جهت انجام امور ترخیص کافی هستند.
دریافت مدارک محمولات هوایی
در مورد محمولات هوایی، همیشه بارنامه ها بصورت نسخه اصل هستند که به ضمیمه محموله به مقصد میرسند و به دست متصدی حمل میرسند. لذا در مورد این محمولات، صاحب کالا نباید نگرانی ای از بابت بارنامه ها داشته باشد و فقط با پرداخت هزینه های مصوب و طبق تعرفه های مشخص، اقدام به دریافت مدارک مربوطه که شامل یک نسخه ترخیصیه مربوط به خط هواپیمایی، یک نسخه قبض انبار، یک نسخه اصل بارنامه فورواردری و یک نسخه بارنامه خط هواپیمایی میکند.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که این هزینه های مربوط به دریافت مدارک و ترخیصیه، ربطی به هزینه کرایه حمل ندارد و طبیعتا متصدیان حمل این هزینه ها را بصورت جداگانه دریافت خواهند کرد. لذا صاحبین کالا باید دقت کنند که در زمان برآورد هزینه های حمل، این هزینه ها را هم طبق تعرفه های مصوب محاسبه کنند تا در زمان دریافت مدارک از متصدی حمل دچار چالش نشوند.
و نکته آخر اینکه، صاحبین کالا میبایست یکبار در سامانه تجارت فرامرزی ثبت نام کنند و کدملی شخص حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی است در سامانه ثبت شود. چرا که متصدیان حمل پس از تحویل مدارک به صاحب کالا میبایست با مراجعه به این سامانه نسبت به واگذاری EPL به نام صاحب کالا اقدام کنند، در غیر اینصورت صاحب کالا صرفا با ارائه مدارک مربوط به محموله که مالکیت او را اثبات میکنند نمیتواند به انجام فرآیند ترخیص کالا اقدام کند.
دیدگاه‌های کاربران