سالها پیش، قبل از آنکه سیستم حمل و نقل مدرن تر شود و با رشد و تکامل فیزیکی ابزار آلات و وسایل آن، قوانین آن هم به روز شود، همه چیز خیلی ابتدایی انجام می‌شد و البته، تکامل سیستم‌های حمل و نقل برپایه همان اصول ابتدایی منطقی رشد یافته است.
در گذشته، افراد خود با اسب و قاطر، کالای خود را به شهرهای اطراف می‌بردند و کالا میدادند و کالا می‌گرفتند. کم کم فکر رفتن به مسیرهای دورتر شکل گرفت و این مستلزم وجود تدارکاتی از افراد راه بلد، آذوقه سفر، افراد مدافع مال التجاره در برابر سارقان شکل گرفت و وسیله نقلیه دوربرد تر یعنی شتر بود.
این تدارکات، همان فرآیندی است که امروز به آن لجستیک گفته میشود.
بعدها، با پیدایش کشتی، جابجایی در دریاها نیز به اکوسیستم تجارت افزوده شد و در ابتدا افراد خود بهمراه مال التجاره خود در دریا سفر می‌کردند.
بعدها تاجرهایی که تجربه خوبی در سفرهای دریایی و جابجایی مال التجاره و تجارت در شهرهای دورتر پیدا کرده بودند و البته در شهر خود بعنوان شخصی امین شناخته می‌شدند، مال التجاره کوچک سایر افرادی که آن ها نیز قصد تجارت داشتند را به امانت می‌گرفت و در ازای آن امانت به آنها رسید میدادند و به نیابت از آنها، کالایی را به شهری می‌بردند و کالایی را که مورد نظر بود، می‌گرفتند و بعد از آنکه مال التجاره برگشتی را به شهر خود باز می‌گرداندند، رسید خود را بهمراه دستمزدی که اغلب بخشی از آن مال التجاره دریافت می‌کردند. بعدها با پیدایش سکه، بجای مبادله کالا با کلا، مبادله کالا با سکه صورت می‌گرفت.
این افراد امین، امروزه همان فورواردرها یا متصدیان حمل هستند، و رسیدی که توسط آن ها در ازای دریافت مال التجاره داده می‌شد و پس از عودت ما‌به‌ازای آن یعنی سکه یا مال التجاره دیگر پس گرفته می‌شد، امروز بارنامه نامیده میشود.
بارنامه سندی است که ۳ ویژه‌گی زیر را دارد:
۱. دلیل وجود قرارداد است: یعنی صدور بارنامه، دلالت براین مساله دارد که قراردادی بین متصدی حمل و صاحب کالا در جریان است. حالا ممکن است این سوال مطرح شود که محتوای این قرارداد چیست؟ امروزه پشت بارنامه ها حاوی تمامی بندهای مربوط به قانون ناظر بر آن شیوه حمل می‌باشد، اما هرگاه یک متصدی حمل سندی را تحت عنوان بارنامه صادر کند که فاقد اطلاعات مربوط به قانون ناظر بر قرارداد باشد، باز هم قانون ناظر برآن قرارداد بین متصدی حمل و صاحب کالا ساری و جاری است که در این صورت، تشخیص قانون ناظر بر قرارداد به قوانین محل رسیدگی به دعاوی احتمالی دارد. درصورتیکه غیر از بارنامه، قراردادی جداگانه بین متصدی حمل و صاحب کالا موجود باشد، این قرارداد بر بارنامه ارجحیت دارد. نکته جالبی که در اینجا وجود دارد این است که در این قرارداد، متصدی حمل نمی‌تواند شروطی را تعیین کند که مسئولیت‌های وی را از حداقل تعیین شده در قانون ناظر برقرارداد کمتر تعیین کند و چنین شروطی باطل است.
۲. بارنامه سند مالکیت کالاست: یعنی اگر قابلیت پشت نویسی بارنامه توسط صادرکننده آن منع نشده باشد و صراحتا کلمه NON-NEGOTIABLE یا غیر قابل معامله روی آن درج نشده باشد، کسی که نام وی در کادر گیرنده کلا CONSIGNEE باشد و یک نسخه از ۳ نسخه اصل بارنامه را داشته باشد، می‌تواند با پشت نویسی بارنامه به‌نام شخص دیگری، مالکیت کالا را تغییر دهد. در یک بارنامه NEGOTIABLE یا قابل معامله، عبارت TO THE ORDER OF قبل از نام CONSIGNEE درج میشود که نشان می‌دهد این یک بارنامه قابل معامله است. یعنی اگر مشخصاً عبارت NON-NEGOTIABLE روی یک بارنامه درج نشده بود، عدم وجود عبارت TO THE ORDER OF قبل از نام گیرنده، نشان دهنده این است که این بارنامه قابل معامله نیست. گاهی اوقات در یک بارنامه TO THR ORDER، نام گیرنده کالا خالی می‌ماند و شخص آورنده بارنامه مانند یک چک در وجه حامل، مالک کالا شناخته میشود (در چنین حالتی البته پشت بارنامه می‌بایست توسط فرستنده یا CONSIGNOR مهر و امضا شده باشد).
۳. بارنامه رسید دریافت کالاست: یعنی وقتی متصدی حمل در ازای دریافت محموله بارنامه ای را به فرستنده کالا می‌دهد، در هنگام تحویل محموله به گیرنده می‌بایست رسید خود را پس بگیرد. این مساله می‌تواند به یکی از ۲ حالت زیر اتفاق بیفتد:
- اصل بارنامه: در این حالت، بارنامه صادر شده و داده شده به فرستنده محموله در مبدا، توسط پست هوایی برای گیرنده محموله ارسال میشود. این مساله اغلب از طریق مکانیزم اعتبار اسنادی انجام میشود. حالا شما برای اینکه بار خود را از حمل کننده تحویل بگیرید، لازم است رسیدی که قبلا به فروشنده داده است را به او پس بدهید. استرداد ۱ نسخه از ۳ نسخه اصل بارنامه برای تحویل گرفتن بار کافی است. توصیه میشود که فروشندگان هنگام ارسال پستی بارنامه، همه نسخه ها را در یک بسته نگذارند چراکه اگر بسته پستی گم شود، دردسر و زمان زیادی برای تحویل گرفتن بار ایجاد میشود.
- تلکس ریلیز Telex Release: روش telex release که معادل فارسی برای آن وجود ندارد، همان اسم کلاسیک خود را از گذشته حمل و نقل دریایی حفظ کرده است. در گذشته پیامهای امن، رسمی و قانونی از طریق سیستم تلکس ارسال می‌شد که هم اکنون با پیدایش ایمیل، این روش باز هم با این نام شناخته میشود. در این روش، فروشنده بعد از دریافت بارنامه و بعد از دریافت پول خود که البته از طریق روشهای غیر از اعتبار اسنادی بوده است، بارنامه ها را در مبدا به متصدی حمل پس می‌دهد و درخواست می‌کند که محموله در مقصد بدون دریافت اصل بارنامه به گیرنده کالا تحویل شود.
در صورت وجود هر گونه سوال در مورد فوت و فن های حمل و نقل بین المللی، تعلل نکنید و با کارشناسان ما تماس بگیرید.
دیدگاه‌های کاربران