این موضوع خلاصه ای است در خصوص مسئولیت های متصدی حمل در نقش های مختلف. مسئولیت متصدی حمل در برابر صاحبان کالا و مسئولیت پیمانکاران در برابر متصدی حمل.
تعاریف کلی:
- قانون از سوی مجلسی تصویب می شود و لازم الاجراست.
- کنوانسیون مصوب سازمان ملل متحد در صورت الحاق دولت هر کشور به آن همانند قوانین داخلی آن کشور لازم الاجراست.
- مقررات BL در صورت پذیرش بارنامه برای طرفین لازم الاجراست.
- قراردادهای خاص بین طرفین مقدم بربارنامه است.
- قراردادهای خاص نمیتوانند مسئولیت متصدی حمل را به کمتر از آنچه که در بارنامه است تقلیل دهند.
- SDR سبدی است از ۵ ارز دلار، یورو، پوند، ین ژاپن و یوان چین که این سبد به دلیل ماهیت واگرابودن ارزهای موجود در آن، همواره میانگین تقریبا ثابتی دارد و میتواند ملاک ثابتی برای کاربردهایی که نیاز به ارزش گذاری ثابت دارد، باشد.
مسوولیت حمل کننده:
- براساس قانون تجارت ایران مصوب ۱۳۱۱: حمل کننده در حد ارزش کالا (در صورت توافق به اندازه مبلغ توافقی) مسئول است.
- قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳: ۱۰۰ لیره استرلینگ برای هر بسته مگر اینکه ارزش کالا اظهار و دربارنامه قید شده باشد.
- کنوانسیون HAUGE: کنوانسیون Hauge یا همان لاهه، مانند مورد ۲ است. درواقع قانون دریایی ایران رونوشتی کامل از این کنوانسیون است.
- کنوانسیون HAUGE VISBY مصوب ۱۹۶۸: معادل ۱۰،۰۰۰ فرانک طلا برای هر بسته یا ۳۰ فرانک طلا برای هر کیلو هر کدام بیشتر باشد یا معادل ۶۶۶/۶۷ SDR برای هر بسته یا ۲ SDR به ازای هر کیلو هرکدام که بیشتر باشد.
- FBL ۱۹۷۴: مانند HAUGE VISBY
- FBL ۱۹۹۲: مانند HAUGE VISBY، با این تفاوت که در صورتیکه مسیر شامل دریا نباشد مسئولیت صادرکننده به ۸/۳۳ SDR افزایش میابد.
- UNDCTAD/I CC ۱۹۹۱: مانند FBL ۱۹۹۲
- MTC ۱۹۸۰: به ازای هر کیلو ۲/۷۵ SDR یا ۹۲۰ SDR به ازای هر پالت هرکدام که بیشتر باشد و اگر مسیر دریایی نباشد، ۸/۳۳ SDR به ازای هر کیلو.
- هامبورگ ۱۹۷۸: مخصوص کریر دریایی و Port to Port است و مسئولیت کریر دریایی در این کنوانسیون ۲ SDR به ازای هر کیلو و یا ۸۳۵ SDR به ازای هر پالت هر کدام که بیشتر باشد.
- کنوانسیون CMR ۱۹۷۸ که مخصوص کریر جاده است: به ازای هر کیلو ۸/۳۳ SDR.
- کنوانسیون ورشو ۱۹۲۹ و پروتکل اصلاحی آن که مخصوص حمل و نقل هوایی است: هر کیلو ۱۷ SDR یا هرکیلر ۲۰ دلار
- کنوانسیون SMGS که مخصوص حمل و نقل ریلی در کشورهای روسیه و آسیای میانه و ایران است (همه کشورهای عضو این کنوانسیون): در حد ارزش کالا
- کنوانسیون COTIF که مخصوص حمل و نقل ریلی در کشورهای اروپایی و ایران است (همه کشورهای عضو این کنوانسیون): ۱۷ SDR به ازای هر کیلو
مرور زمان:
- مرور زمان یعنی بازه زمانی که در آن صاحب کالا میتواند برعلیه متصدی حمل از طریق مجاری قانونی بصورت حقوقی اقامه دعوی کند.
- قانون تجارت: ۱ سال
- قانون دریایی ایران: ۱ سال
- کنوانسیون HAUGE یا لاهه: ۱ سال
- کنوانسیون HAUGE VISBY یا لاهه ویزبی: ۱ سال
- کنوانسیون CMR( حمل و نقل جاده ای): ۱ سال
- کنوانسیون هامبورگ: ۲ سال
- FBL و UNDCTAD ICC: در هر دو ۹ ماه است و دلیل کمتر بودن مرور زمان در FBL این است که فرصتی جهت اقامه دعوی بر علیه کریر وجود داشته باشد.
- کنوانسیون ورشو: ۲ سال از تاریخ ورود هواپیما به فرودگاه مقصد.
- کنوانسیون SMGS که مخصوص حمل و نقل ریلی در کشورهای روسیه و آسیای میانه و ایران است (همه کشورهای عضو این کنوانسیون): ۹ ماه
- کنوانسیون COTIF که مخصوص حمل و نقل ریلی در کشورهای اروپایی و ایران است (همه کشورهای عضو این کنوانسیون): ۱ سال
- MTC ۱۹۸۰: در این کنوانسیون مرور زمان ۲ سال است، مشروط بر اینکه ظرف مدت ۶ ماه برعلیه متصدی حمل دادخواست اولیه صادر شود.
تاخیر در تحویل
ملاک تاخیر یا عرف و یا توافق میباشد. درسیستم عرف ضمانت اجرایی کلیه تعهدات حقوقی اثبات ورود خسارت است مگراینکه در ادامه تعهد مبلغی بعنوان خسارت عدم اجرای تعهد قید شده می باشد (سیستم توافق).
- قانون تجارت ۱۳۱۱: در حد ارزش کالا در صورت اثبات مگر اینکه توافق دیگری وجود نداشته باشد.
- قانون دریایی ایران: سکوت کرده است که ۲ نوع نظریه در این خصوص وجود دارد . یکی اینکه متصدی حمل مسئولیتی ندارد و دیگری اینکه در صورت اثبات ورود خسارت مسئول است.
- کنوانسیون HAUGE: در این خصوص سکوت کرده است.
- کنوانسیون HAUGE VISBY: در این خصوص سکوت کرده است.
- FBL ۱۹۹۲: تا ۲ برابر کرایه حمل تا سقف ارزش کالا در صورت اثبات ورود خسارت.
- UNCTAD/ICC: تا ۱ برابر کرایه حمل تا سقف ارزش کالا در صورت
- MTC ۱۹۸۰: تا ۲/۵ برابر کرایه حمل تا سقف ارزش کالا در صورت اثبات ورود خسارت.
- کنوانسیون هامبورگ: تا ۲/۵ برابر کرایه حمل تا سقف ارزش کالا در صورت اثبات ورود خسارت.
- کنوانسیون CMR ۱۹۷۸: حداقل ۱ برابر کرایه حمل تا سقف ارزش کالا و بار اثبات خسارت بر عهده مدعی است و میبایست ظرف مدت ۲۱ روز اعلامیه ورود خسارت به کریر ارسال شود.
- کنوانسیون ورشو: متصدی حمل مسئول است ولی مبلغی برای آن ذکر نشده است و در صورت اثبات حداکثر تا سقف ارزش کالا.
- کنوانسیون SMGS: بر اساس جدول تعریف شده در این کنوانسیون.
- کنوانسیون COTIF: تا ۳ برابر کرایه حمل در صورت اثبات ورود خسارت.
سایر مفاهیم:
دادگاه صالح کدام است یا بعبارت دیگر خواهان در موارد حقوقی بین المللی به کدام دادگاه مراجعه کند:
- محل اقامت خوانده ( آدرس موجود در قرار داد).
- محل تنظیم قرارداد.
- محل اجرای تعهد (مقصد کالا).
- در مورد کارنه تیر چون از قوانین کیفر تبعیت می کند محل وقوع جرم یا محل کشف جرم همچنین در مورد سرقت یا قاچاق. حداکثر مدت اعتبار کارنه تیر ۷۵ روز می باشد ( در صورت صلاحدید موسسه ضامن اعتبار کارنه تیر می تواند کمتر از حداکثر مدت زمان تعیین شده نیز باشد). سقف تضمینات کارنه تیر ۱۰۰،۰۰۰ یورو می باشد.
دیدگاه‌های کاربران