کانتینرها، در کنار کشتیها و تاسیسات بنادر، جزو اصلی ترین بخشهای یک عملیات حمل و نقل دریایی کانتینری‌ست. چرا که تمام کالاهایی که توسط کشتیها حمل میشوند میبایست درون این ظرف بارگیری شوند. بنابراین تا زمانی که کالا به دست صاحب کالا برسد، محموله درون این ظرف جابجا میشود. بنابراین هیچگاه از ورود آسیب و خسارت مصون نیستند. اما موضوعی که در این محتوا به آن خواهیم پرداخت، منطقی‌ترین موضعی‌ست که یک صاحب کالا باید نسبت به خسارت وارده به کانتینر بگیرد. چرا که بدیهی‌ست زمانی که کانتینر در اختیار صاحب کالا یا نمایندگان و پیمانکارانی که اون برای انجام بخشی از عملیات واردات یا صادرات به کار میگمارد قرار دارد، پرداخت هزینه تعمیر کانتینر به عهده صاحب کالا خواهد بود.
برای حفظ حریم خصوصی اشخاص، در این محتوا از نام مستعار مدرن ورق برای صاحب کالا استفاده کردیم.
در ادامه به شرح ماوقع یکی از عملیات واردات دریایی که توسط شرکت حمل و نقل بین‌المللی مسیراکسیر به درخواست یکی از صاحبین کالا به نام شرکت مدرن ورق انجام شده و منجر به ورود خسارت به کانتینر شده خواهیم پرداخت و خواهیم گفت که صاحب کالا چه موضعی در قبال این اتفاق داشته است.
شرکت مدرن ورق که یکی از بزرگترین فعالین در حوزه صنعت کاغذ کشور میباشد، پس از توافق بر سر کرایه حمل دریایی برای حمل یک دستگاه کانتینر ۴۰ فوت OPEN TOP با شرکت حمل و نقل بین‌المللی مسیراکسیر، قرارداد حملی برای حمل کالای خود از بندر کینگ‌دائو چین به مقصد بندرعباس و بر اساس ترم FOB با این شرکت منعقد کرد. بر اساس درخواست صاحب کالا، از خدمات شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران استفاده شد و پس از انجام هماهنگی‌های لازم توسط شرکت حمل و نقل بین‌المللی مسیراکسیر با نماینده خود در کشور چین، کانتینر در اختیار فروشنده قرار گرفت و پس از بارگیری محموله داخل کانتینر OPEN TOP، کانتینر بر روی کشتی بارگیری و به مقصد بندرعباس حمل شد.پس از رسیدن محموله به مقصد و انتقال کانتینر به ترمینال کانتینری خط کشتیرانی، اعلامیه ورود کالا توسط شرکت حمل و نقل بین‌المللی مسیراکسیر برای صاحب کالا ارسال و به ایشان اعلام شد که پس از پرداخت هزینه‌های ترخیصیه و ارائه چک و سپرده نقدی حق توقف و عودت سالم کانتینر، میتوانند برای دریافت ترخیصیه و قبض انبار و باقی مدارک محموله اقدام کنند. لذا ترخیصکار این شرکت با ارائه معرفی‌نامه و وکالت نامه‌ای که از صاحب کالا در دست داشت، اسناد محموله را تحویل گرفته و اقدام به انجام عملیات ترخیص کرد.
پس از اتمام ترخیص کالا و حمل کالا با کانتینر به مقصد کارخانه صاحب کالا و تخلیه کالا که تماما توسط صاحب کالا و نماینده ایشان انجام شد، کانتینر خالی توسط صاحب کالا در اختیار یک کامیون قرار داده شد تا آن‌را به خط کشتیرانی در بندرعباس تحویل دهد. پس از تحویل کانتینر به ترمینال کانتینری، مشخص شد که کانتینر دچار آسیب دیدگی شده است و بخشی از چادر سقف کانتینر اپن تاپ دچار پارگی شده و طبق روال و قانون، شرکت کشتیرانی صورتحسابی تحت عنوان خسارت کانتینر به مبلغ ۱۷،۰۰۰،۰۰۰ ریال برای شرکت حمل و نقل بین‌المللی مسیراکسیر که طرف قرارداد ایشان بود ارسال کرد.
طبیعتا چون شرکت مسیراکسیر در هیچ‌یک از عملیات ترخیص کالا و حمل کانتینر تا کارخانه و عودت کانتینر خالی به بندر نقشی نداشت، صورتحسابی با همان مبلغ برای شرکت مدرن ورق صادر کرد.در چنین مواردی که کانتینر دچار آسیب میشود، معمولا صاحبین کالایی که دارای تجربه در این حوزه میباشند، میدانند که این اتفاق مخصوصا برای کانتینرهای اپن تاپ که سقف آنها باز است و توسط چادر برزنتی پوشانده میشود بسیار متداول است و رخداد عجیبی نیست، بنابراین به راحتی مبلغ خسارت را پرداخت میکنند. اما شرکت مدرن ورق موضع گیری دیگری داشت.
کارشناس واردات این شرکت در ابتدا مدعی بود که چون در مجموع کلا حدود ۳ ساعت کانتینر در کارخانه قرار داشته و در این مدت هیچ خسارتی به کانتینر وارد نشده، بنابراین آن شرکت هیچ مسئولیتی در قبال این خسارت ندارد. درواقع مسئولیت اعمال و افعال پیمانکارانی که برای ترخیص و حمل این کانتینر به عهده داشتند را نپذیرفت. پس از بیان توضیحات فراوان توسط کارشناسان شرکت مسیراکسیر در خصوص لزوم پذیرش مسئولیت اتفاقاتی که توسط شرکت ترخیصکار و یا رانندگان کامیون رقم خورده از سوی صاحب کالا، ادعای دیگری توسط صاحب کالا مطرح شد! ایشان معتقد بودند که هیچ تضمینی وجود ندارد که این کانتینر به همین شکل و با خسارت به ترخیصکار تحویل داده نشده باشد.
در اینجا به این نکته که همه صاحبان کالا لازم است بدانند اشاره میکنیم که در زمان تحویل دادن کانتینر به صاحب کالا توسط کشتیرانی، یک سند به نام برگه مبادله کانتینر که حاوی اطلاعات و وضعیت ظاهری کانتینر هست به ایشان تحویل داده میشود و در صورت وجود هرگونه آسیب قبلی، عیناً در آن سند منعکس میگردد و مسئولیت تطبیق اطلاعات مندرج در برگه مبادله کانتینر با وضعیت کانتینر، به عهده صاحب کالا یا نماینده او میباشد.
از سوی دیگر برگ مبادله‌ای که هنگام عودت کانتینر خالی به خط کشتیرانی به نماینده صاحب کالا تحویل داده شده است نشان میدهد که کانتینر با وضعیت آسیب دیده تحویل داده شده است. اما با تمام این ادله و علیرغم تمام قوانین موجود و مرسوم، صاحب کالا مدعی‌ست در صورت وجود سندی مبنی بر سالم بودن کانتینر در هنگام تحویل کانتینر، ایشان خسارت را پرداخت خواهند کرد، در غیر اینصورت هیچ مسئولیتی در قبال این خسارت ندارند.
این ادعا دقیقا مشابه زمانی‌ست که برای مثال شخصی خودرویی را اجاره میکند و در زمان اجاره در رسید خودرو مطلبی مبنی بر وجود خسارت ثبت نشده و پس از عودت مشخص میشود که خودرو آسیب دیده میباشد و در این شرایط شخص ادعا کند در صورتیکه سندی مبنی بر تحویل سالم خودرو به من وجود دارد ارائه دهید، در غیر اینصورت من مسئول خسارت وارده به کانتینر نیستم!
براساس قانون، همواره مدعی مسوول اثبات ادعاست و در اینجا خط کشتیرانی از طریق برگه رسید مبادله کانتینر که درهنگام تحویل کانتینر پر به صاحب کالا و مقایسه کانتینر با برگه رسید در هنگام تحویل گرفتن کانتینر خالی، مساله خسارت را ادعا نموده است و حالا این صاحب کالاست که اگر ادعایی غیر از این دارد، میبایست بتوان این ادعا را اثبات کند.
البته همانطور که گفته شد در زمان تحویل ترخیصیه به نماینده صاحب کالا، چک و سپرده نقدی عودت سالم کانتینر به شرکت مسیراکسیر ارائه شده است و طبق قانون شرکت مسیراکسیر این مجوز را دارد که پس از کسر مبلغ خسارت وارده به کانتینر، مابقی مبلغ سپرده نقدی را به صاحب کالا عودت دهد.
ولی بر اساس مسئولیت شرکت حمل و نقل در برابر مشتریان و همینطور در راستای جلب رضایت صاحب کالا، کارشناسان این شرکت زمان زیادی را خارج از عرف معمول، صرف ارائه ادله قانونی و منطقی کردند تا نهایتا صاحب کالا با کمال میل و با پذیرش واقعیت اقدام به پرداخت مبلغ خسارت وارده به کانتینر کند. ولی در نهایت در شرایطی که صاحب کالا اصطلاحا به هیچ صراطی مستقیم نشود، شرکتهای بارفرابر ناچار به استفاده از سپرده تضمین پرداخت حق توقف و خسارت کانتینر در چارچوب و حدود قوانین هستند.
حال به نظر شما، آیا ادعاهای شرکت مدرن کاغذ قابل قبول هستند؟
صاحب کالا چگونه میتوانست از قرار گرفتن در این موقعیت پیشگیری کند؟
آیا شرکت مسیراکسیر به وظایف قانونی خود به طور کامل عمل کرده است؟
لطفاً پاسخ های خود را در زیر این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاه‌های کاربران