در انفجار بندرعباس، جان‌هایی رفت که هیچ چیز جای آن را پر نمی‌کند ، جسم‌ها و روح‌هایی زخمی شدند که سال‌ها التیام می‌طلبند. در این میان، صاحبان کالای زیادی نیز متحمل خسارات سنگینی شدند،برخی به طول کامل مال خود را از دست دادند و برخی نیز خسارت های خرد و کلان دیده اند. در چنین زمانی، بیمه میتواند همراهی ارزشمند باشد، به شرط آنکه صاحبان کالا به طور دقیق از مسیر پیش‌رو و تعهدات پوششهای مختلف بیمه ها آگاه باشند تا در نهایت این روند منجر به جبران خسارات مالی آنها شود.
همانطور که در محتواهای گذشته در خصوص انواع بیمه ها گفته شد،تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی میبایست تحت پوشش یکی از انواع بیمه ها باشند. اما در این محتوا به طور دقیق به بررسی تعهدات بیمه های مختلف برای کالاهایی که در محوطه های مختلف گمرک بندرعباس خسارت دیده اند میپردازیم.
به طور کلی، زمانیکه کالایی بصورت کانتینری یا فله وارد یکی از بنادر ایران میشود، از لحظه تخلیه کالا در هر یک از اماکن گمرکی و محوطه ها،میبایست تحت پوشش بیمه باشد. امروز بسیاری از صاحب کالاها به علت ارزش بالای کمترین مقدار کالا، اقدام به تحت پوشش قراردادن کالاهای خود توسط یکی از بیمه های باربری با شرایط پوششی B ، A و یا C میکنند. این دسته از صاحبین کالا بر اساس شرایط عمومی و اختصاصی بیمه خریداری شده، بعنوان بیمه گذار، خسارت خود را از شرکت بیمه گر دریافت خواهند کرد که در ادامه به شرح هریک از آنها میپردازیم.
از طرف دیگر، همانطور که گفته شد تمامی کالاها میبایست در اماکن گمرکی تحت پوشش بیمه باشند، بنابراین تکلیف کالاهایی که صاحبان آنها بیمه باربری ندارند چیست؟ کالاهایی که فاقد بیمه نامه معتبر باربری باشند، با پرداخت ۳ در ۱۰۰۰ ارزش کالا به اداره انبارهای عمومی، کالای خود را از زمان ورود کالا به انبار تا زمان خروج تحت پوشش بیمه که در اصطلاح به آن بیمه محلی گفته میشود قرار میدهند. در ادامه به شرح تعهدات هریک از پوششهای بیمه ای مختلف در جریان حادثه انفجار بندرعباس خواهیم پرداخت. پیش از آن باید بدانیم که طبق شرایط عمومی تمام انواع بیمه‌ها، حوادث ناشی از جنگ و عملیات خرابکارانه تحت پوشش جبران خسارت نیستند. پس این مطلب با فرض مردود بودن احتمال جنگ یا عملیات خرابکارانه موضوع را بررسی میکند.
اگر شما صاحب کالایی هستید که محموله شما در زمان انفجار در یکی از محوطه های انبارهای گمرک بندرعباس بوده است، احتمالا اولین اقدامی که کرده اید این بوده که شرایط عمومی و اختصاصی بیمه نامه باربری خودرا بررسی کرده‌اید. بگذارید خیالتان را راحت کنیم، مادامیکه علت تامه صانحه انفجار بوده است، و با فرض غیر عمدی بودن آن، تمامی سطوح پوشش بیمه C,B,A تمامی خسارات مستقیم و غیر مستقیم را تحت پوشش قرار میدهند. مگر اینکه در شرایط اختصاصی بیمه‌نامه، مطلب دیگری ذکر شده باشد. چرا که علیرغم شرایط عمومی بیمه نامه باربری، چیزی که تعیین کننده است شرایط اختصاصی آن است. برای مثال با وجود اینکه جنگ و عملیات خرابکارانه در شرایط عمومی تمامی بیمه‌های باربری تحت پوشش نیستند، ولی اگر در شرایط اختصاصی بیمه‌نامه به درخواست صاحب کالا این نوع حادثه تحت پوشش قرار گرفته باشد، خسارات ناشی از جنگ هم جبران خسارت خواهند شد. لذا اگر در شرایط اختصاصی بیمه نامه شما خسارات ناشی از انفجار مشمول جبران خسارت نباشند، متاسفانه خسارت شما جبران نخواهد شد.
در خصوص محمولاتی که تحت پوشش بیمه باربری نباشند هم همینگونه است، خسارات مستقیم و غیرمستقیم وارده به محمولات در نتیجه انفجار، جبران خواهند شد.
اما مطلبی که بسیار اهمیت دارد، نحوه عمل صاحبان کالا در فرآیند تحویل گرفتن محموله آسیب دیده یا مشکوک به آن است. هرچند که ما پیشنهاد میکنیم حتی اگر محموله شما در دورترین نقطه نسبت به محل انفجار هم قرار گرفته باشد و کمترین ریسک ورود خسارت به آن وجود نداشته باشد، حتما این اقدامات را انجام دهید.
در گام اول، اگر هنوز ترخیصه را از متصدی حمل دریافت نکرده‌اید، یک گزارش به شرکت بیمه خود ارسال کنید مبنی بر اینکه محموله تحت پوشش آن شرکت در محوطه بندری قرار دارد و شما هیچ اطلاعی از وضعیت سلامت آن نداشته و برای دسترسی به محموله اقدام به دریافت ترخیصیه خواهید کرد و پس از آن برای بازرسی و ارزیابی وضعیت سلامت محموله توسط کارشناسان بیمه، آنها را در جریان خواهید گذاشت. پس از دریافت ترخیصیه و انجام مراحل ترخیص، در اولین زمانی که برای ارزیابی کارشناسان گمرک یا تحویل محموله از گمرک نیاز به دسترسی به محموله وجود داشت، تمامی مراحل را با حضور نماینده شرکت بیمه انجام دهید. این مرحله از کار بسیار مهم و تعیین کننده است.
اگر محموله شما هنوز درون کانتینر است، حتما قبل از باز کردن درب کانتینر، از تمامی زوایا و بدنه کانتینر فیلم و عکس کافی تهیه کنید، حتی در صورت امکان از سقف کانتینر. همینطور در زمان باز کردن پلمپ کانتینر نیز فیلم و عکسی تهیه کنید که به طور واضح شماره پلمپ در آن مشخص باشد. پس از آن از بسته بندی کالاها و همینطور مراحل باز کردن آنها و در نهایت کالای موجود در بسته ها هم به طور کامل مستندات تصویری تهیه کنید. درست است که نمایندگان بیمه حتما گزارش کاملی تهیه خواهند کرد، ولی تجربه نشان داده است که بهتر است به آن اکتفا نکرد.اگر در این مرحله خسارتی مشهود بود، از کم و کیف خسارت هم لازم است گزارش کاملی تهیه کنید تا خسارات آشکار محموله را به طور کامل تشخیص دهید.
دقت کنید که در این مرحله در صورت رویت خسارت آشکار ،حتما مطابق شرایط عمومی و اختصاصی بیمه نامه زمان‌بندی اعلام خسارت به شرکت بیمه حتما رعایت شود. پس از آن، زمانیکه محموله را از گمرک تحویل گرفتید و به انبار خود منتقل کردید، اولین اقدامی که لازم است انجام دهید بررسی وضعیت کل محموله است، برای اطمینان از اینکه احیانا خسارات پنهان وجود نداشته باشد. برای مثال، ممکن است کالای شما شامل قطعات حساس از جنس شیشه باشد و در بررسی اولیه مشخص شود که آسیبی به محموله و حتی بسته بندی آن نرسیده است. ولی در زمان باز کردن محموله، ببینید که قطعات حساس و آسیب پذیر دچار شکستگی شده اند. به این دسته از خسارات، خسارات پنهان گفته میشود و معمولا سه روز پس از دریافت محموله زمان دارید تا بیمه را در جریان وجود خسارات پنهان بگذارید.
در نهایت و به طور خلاصه، آگاهی از شرایط اختصاصی بیمه نامه باربری و همینطور تهیه گزارش کامل و اعلام آن به شرکت بیمه، نقش تعیین کننده‌ای در جبران خسارت شما دارد.
دیدگاه‌های کاربران