انجام فرآیند حمل کالاهای استانداردی که به صورت خرده بار یا دربست به صورت هوایی یا زمینی حمل میشوند و حمل محمولات هوایی حتی بصورت چارتر، با وجود همه جزییات و پیچیدگیهایی که ممکن است داشته باشد، حتی حمل کالاهای خطرناک، عملیاتی ست که هر شرکت حمل و نقل بین المللی اعم از فورواردر یا کریر میتواند انجام دهد. ولی زمانیکه صحبت از حمل زمینی کالاهایی که از لحاظ وزن و ابعاد خارج از استانداردهای تعریف شده برای محفظه های حمل مختلف وسایل حمل زمینی یا دریایی هستند،مانند تاسیسات و تجهیزات پالایشگاهها، کشتی‌ها، وسایل نقلیه و تجهیزات راهسازی عظیم الجثه، قایق و کشتی‌های تفریحی، لوله‌های خطوط انتقال آب و گاز و ...، پره‌های ژنراتورهای بادی، خانه‌های پیش‌ساخته و غیره، فقط یک شرکت حمل و نقل با تجربه که دانش کافی در زمینه حمل این محمولات که به آنها ترافیکی هم گفته میشود میتواند این عملیات لجستیکی بعضا پیچیده را طراحی و اجرا کند. در ادامه به توضیح و ارائه محمولاتی که ترافیکی خوانده میشوند و وسائل حمل مختلف رایج برای این عملیات بصورت زمینی خواهیم پرداخت.
بطور کلی، وسایل نقلیه حمل زمینی در تمام دنیا از نظر میزان وزن قابل بارگیری و از نظر ابعاد محمولاتی که بارگیری میکنند محدودیتهای تعریف شده‌ای دارند که عملیات حمل حداقل آسیب به جاده ها را در پی داشته باشند و همچنین برای ابنیه و تاسیسات شهری و همینطور عبور و مرور وسائل نقلیه دیگر و ترافیک جاده ها مشکلی ایجاد نشود. این موضوع تا آنجایی اهمیت دارد که حتی برای وزن محورهای مختلف کشنده و تریلر محدودیت وزن در نظر گرفته شده و اصطلاحا وزن به صورت محورکشی محاسبه میشود.
آماتورها به تاکتیک می‌اندیشند، حرفه‌ای ها به لجستیک!
در ایران و اروپا حداکثر میزان وزن مجاز برای بزرگترین تریلی ۶ یا ۷ محور با حداکثر ۲۲ چرخ، ۴۴ تن است. این وزن شامل مجموع وزن وسیله نقلیه و محموله میباشد. همینطور حداکثر طول مجاز نیز ۱۸/۳۵ متر برای کامیون با یدک و ۲۰/۷۵ متر برای کامیون با یدک مخصوص حمل خودرو تعریف شده است. همچنین حداکثر عرض مجاز نیز ۲/۶ متر است. البته این حداکثر میزان مجاز برای بزرگترین وسائل نقلیه ای ست که بدون نیاز به داشتن مجوز خاصی میتوانند در جاده ها تردد داشته باشید. طبیعتا برای کشنده ها و تریلی هایی با تعداد چرخ کمتر این مقادیر به نسبت کمتر است.
با توجه به جزییات گفته شده، میتوان دریافت که برای محمولاتی که از نظر ابعاد و وزن بیشتر باشند، نوع حمل متفاوت بوده و نیاز به وسیله حمل مخصوص و بعضا داشتن مجوزات مختلف هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
گفتیم زمانیکه وزن محموله و وسیله حمل تا ۴۴ تن باشد از کامیونهای کفی یا چادری ۶ یا ۷ محور تا ۲۲ چرخ میتوان استفاده کرد. ولی اگر وزن محموله بیش از ۴۴ تن و تا ۹۶ تن ، طول محموله، بیش از ۱۶/۵ متر، عرض محموله بیش از ۲/۶ متر باشد، از تریلی های کمرشکن استفاده میشود. کمرشکنها در انواع ۵ محور ۱۸ چرخ تا ۱۱ محور ۴۲ تن توانایی حمل محمولاتی تا وزن ۹۶ تن را دارند.
اگر وزن محمولات بیشتر از ۹۶ تن باشد، فارغ از ابعاد آن، از نوعی وسیله حمل به اسم بوژی استفاده میشود. بوژی نوعی یدک است که تعدادی از آنها به همدیگر متصل میشود و توسط یک یا چند کشنده از جلو یا عقب کشیده میشوند.گاهی اوقات وزن محمولاتی که با بوژی حمل میشوند آنقدر زیاد است که برای حمل آنها از بیش از یک کشنده استفاده میشود. گاهی اوقات در شیبها لازم است یک کشنده در انتها و یکی در ابتدای محموله قرار بگیرد.
پس تا اینجا فهمیدیم که حمل محمولات ترافیکی عموما با کمرشکن و بوژی انجام میشود. طبیعتا زمانیکه محموله‌ای خارج از وزن یا ابعاد استاندارد است، حمل آن نیازمند اقدامات امنیتی خاصی ست. یکی از این اقدامات محدودیت حداکثر سرعت است که متناسب با ابعاد و وزن محموله از طرف قانونگذار مشخص شده است. برای محمولاتی با طول بین ۱۶/۵ تا ۲۰ متر، عرض ۲/۶ تا ۳ متر، ارتفاع ۴/۵ تا ۵ متر و وزن ۴۴ تا ۶۲ تن حداکثر سرعت مجاز ۶۰ کیلومتر در ساعت است. برای محمولاتی با طول بین ۲۰ تا ۳۰ متر، ۳ تا ۴ متر، عرض بین ۵ تا ۶ متر، وزن بین ۶۲ تا ۹۶ تن حداکثر سرعت مجاز ۴۵ کیلومتر در ساعت است. این میزان کاهش میابد تا محمولاتی که طول آنها بیش از ۳۰ متر، عرض آنها بیش از ۴ متر، ارتفاع بیش از ۶ متر و وزن آنها بیش از ۹۶ تن است و توسط بوژی حمل میشوند میتوانند حداکثر با سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت حمل شوند. همینطور محدودیت زمانی برای انجام اینگونه عملیات حمل از نیم ساعت بعد از طلوع خورشید تا نیم ساعت قبل از غروب آفتاب مشخص شده است. خارج از این بازه زمانی وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی حق تردد در جاده ها ندارند.
نقطه کوری که حرفه‌ای ها میبینند!
نکته امنیتی دیگر برای حمل محمولات ترافیکی، به همراه داشتن تیم اسکورت است. خودروی اسکورت که حتما باید خودروی وانت یا سواری باشد ، همراه بودن آنها برای محمولاتی که طول آنها بیش از ۲۰ متر، عرض آنها بیش از ۲/۶ متر و وزن آنها بیش از ۴۰ تن است الزامی ست.خودروی اسکورت میبایست مجهز به تابلوی خطر، پرچم، چراغ گردان، کپسول آتش نشانی و جعبه کمکهای اولیه باشد و یک یا دو خودروی اسکورتی که متناسب با محمولات مختلف باید همراه وسیله حامل محموله ترافیکی باشد میبایست در طول مسیر مراقبت کافی و اعلانهای لازم به خودروهای عبوری دیگر و بعضا مسدود کردن مسیر پلها برای عبور کامیون و .... را به عمل آورند. برای مثال بر روی پلهایی که دهانه و عرض آنها بیش از ۶ متر است میبایست خودروهای عبوری را با فاصله ۳۰ متر از دو طرف پل متوقف کنند تا بوژی یا کمرشکن از پل عبور کند.
صحبت از پل در مسیر حمل شد، یکی از مهمترین آیتمها در مسیر حمل، پلها هستند. با توجه به اینکه حداکثر وزنی که پلها میتوانند تحمل کنند ۹۶ تن است، محمولاتی که وزن آنها بیش از این مقدار باشد نمیتوانند از روی پلها عبور کنند و میبایست مسیر کنار گذر ایجاد شود که مسئولیت و هزینه احداث این مسیر به بعهده شرکت حمل و نقل میباشد که البته این عملیات با نظارت نماینده وزارت راه شهرسازی و سازمان راهداری انجام میشود. همینطور به طور کلی عبور محمولات سنگین از پلهایی که عرض آنها بیش از ۱۰ متر است هم ممنوع است.
به طور کلی از قبل تمام مسیر حمل توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای بررسی میشود و با توجه به مختصات و مشخصات محموله و وسیله حمل و همینطور جادهای مسیر و قوس پیچها و پلها و تونها و ابنیه‌های مسیر و همینطور تاسیسات برق و ....، بهترین مسیر تعیین میشود و در طول مسیر در مکانهای مورد نیاز نمایندگان وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری حضور خواهند داشت. همینطور در برخی معابر که کابلهای برق عبور کرده نیاز به حضور تیمی از طرف وزارت نیرو است تا در صورت لزوم اقدام به قطع کابلهای فشار قوی برای عبور محموله کنند.
بنابراین با توجه به کلیاتی که در خصوص حمل محمولات ترافیکی گفته شد، شایسته است که برای انجام این عملیات با یک شرکت حمل و نقل بین المللی که مجوز انجام این نوع حملها را دارد و دارای تجربه و امکانات کافی هست قرارداد حمل منعقد شود.
دیدگاه‌های کاربران