ترخیصیه و قبض انبار

هر فردی که پا به حوزه حمل و نقل بین المللی چه عنوان صاحب کالا، کارگزار گمرکی و یا متصدی حمل می گذارد، یکی از اولین مفاهیمی که با آنها سر و کار خواهد داشت اسناد حمل و گمرکی هستند. از بین همه اسناد بعد از بارنامه، ترخیصیه و قبض انبار از مهمترین و اصلی‌ترین اسناد هستند. در واقع به نوعی پایان زنجیره اسناد حمل با این دو سند تکمیل می شود. در ادامه به توضیح این دو سند و انواع آن میپردازیم.

ترخیصیه

ترخیصیه یا  Delivery Order که به اختصار D/O نامیده میشود، از اسنادی‌ست که خیلی اوقات برخی آن را با سند ترخیص اشتباه می گیرند. ترخیصیه در واقع سند تسویه‌حساب مالی بین شرکتهای‌حمل و نقل بین‌المللی و صاحبین کالاست. این سند را شرکتهای حمل و نقل بین المللی(کریر یا فورواردر) خطاب به گمرک مبنی بر بلامانع بودن انجام تشریف گمرکی توسط صاحب کالا در قلمرو گمرکی کشور صادر میکنند. تک تک عبارات این تعریف گویای مفاهیم مربوط به خود هستند. زمانیکه محموله‌ای به مقصد میرسد، صاحب کالا بعد از دریافت اعلامیه ورود که حاوی هزینه های مربوط به تخلیه کالا از وسیله حمل و انجام امور عملیاتی و اسنادی مربوطه میباشد، به شرکت حمل و نقل مراجعه و پس از انجام تسویه حسابهای مربوطه که میتواند حتی شامل هزینه‌های حمل برای محمولاتی که پرداخت کرایه حمل آنها بصورت پسکرایه ست هم باشد، سند ترخیصه را دریافت میکند. در واقع ترخیصیه مکمل بارنامه برای انجام تشریفات گمرکی ست.

البته برای محمولات دریایی ای که با  لنج حمل میشوند و فاقد بارنامه میباشند، مانیفست به جای بارنامه سند حمل تلقی میشود.

قبض انبار

سند دیگری که صاحب کالا به همراه ترخیصیه از شرکت حمل و نقل بین المللی دریافت میکند قبض انبار است. قبض انبار در هرم اسناد، بعد از فاکتور فروش و بارنامه و قبض از اظهارنامه گمرکی، گویای مالکیت کالاست. قبض انبار نشان میدهد که کالای موضوع بارنامه در کدام انبار و در کدام جایگاه قرار گرفته و چه زمانی وارد انبار شده و وضعیت کالا در زمان ورود به انبار به چه شکل بوده است. اگر کالا با ایراد ظاهری و خسارت وارد انبار شود کلیات آن در قبض انبار منعکس میشود تا صاحب کالا بتواند با استناد به آن برای انجام تشریفات لازم به شرکت بیمه باربری مراجعه کند.

کدام گمرک بهترین گزینه برای شماست؟

انواع قبض انبار

قبض انبار قابل معامله:

این قبض انبار برای مواردی صادر میشود که صاحب کالا قصد دارد کالا را ترخیص نشده به شخص دیگری که نام او در اسناد وجود ندارد واگذار کند. البته برای اینکار باید صاحب کالا توسط صلح نامه که در دفاتر اسناد رسمی صادر میشود کالا را واگذار کند و فقط در مناطق آزاد تجاری امکان واگذاری کالا به غیر بدون نیاز به صلح نامه و فقط توسط قبض انبار قابل معامله وجود دارد.

قبض انبار تفکیکی:

زمانیکه محمولات مربوط به چند صاحب کالا توسط شرکت حمل و نقل بین المللی تحت یک بارنامه اصلی MASTER حمل میشوند و برای هریک از این محمولات یک بارنامه HOUSE یا فورواردری صادر میشود، پس از رسیدن محموله به مقصد و ورود به انبار، یک قبض انبار مادر بر اساس بارنامه اصلی صادر و در ادامه به میزان هر بارنامه فورواردری برای هر محموله یک قبض انبار تفکیکی از محل قبض انبار مادر صادر میشود.

قبض انبار ضبطی:

زمانیکه کالایی به هر دلیل و عموما به این دلیل که صاحب کالا تعهدات انجام نشده‌ای در قبال گمرک دارد، امکان ترخیص آن وجود ندارد و میبایست در اختیار گمرک قرار داشته باشد، قبض انبار ضبطی صادر میشود. برای مواردی که بعد از انجام تعهدات صاحب کالا اصطلاحاً کالا  آزاد خواهد شد، قبض انبار ضبطی موقت و برای مواردی که به هیچ وجه امکان ترخیص کالا وجود ندارد و قبض انبار ضبطی دائم صادر میشود.